بتخانه. بتکده. جای بت: کسانی که از راه خدمتگری کنند آن صنم خانه را چاکری. نظامی. رنگ هر گنبدی جداگانه خوشتر از رنگ صد صنم خانه. نظامی. رجوع به صنم و صنم کده شود
بتخانه. بتکده. جای بت: کسانی که از راه خدمتگری کنند آن صنم خانه را چاکری. نظامی. رنگ هر گنبدی جداگانه خوشتر از رنگ صد صنم خانه. نظامی. رجوع به صنم و صنم کده شود
کتخدا. خداوند خانه. (آنندراج) : چو از دل رفت شیرین جان چه باشد چو خصم خانه شدمهمان چه باشد. امیرخسرو دهلوی (از آنندراج). چون توبه ام شکستی گر نیست وجه باده بفروش خانه من با خانه خصم خانه. امیرخسرودهلوی (از آنندراج). چند گوئی ز خانه کعبه کار با خصم خانه افتاده ست. میر حسن دهلوی (از آنندراج)
کتخدا. خداوند خانه. (آنندراج) : چو از دل رفت شیرین جان چه باشد چو خصم خانه شدمهمان چه باشد. امیرخسرو دهلوی (از آنندراج). چون توبه ام شکستی گر نیست وجه باده بفروش خانه من با خانه خصم خانه. امیرخسرودهلوی (از آنندراج). چند گوئی ز خانه کعبه کار با خصم خانه افتاده ست. میر حسن دهلوی (از آنندراج)
جای نگه داشتن گنج. (آنندراج). خزانه. مخزن. گنجینه. (ناظم الاطباء) : خزینه ها بگشاد و هرچه اندر گنج خانه او بود از زر و سیم همه بیرون آورد. (ترجمه تاریخ طبری بلعمی). گنج خانه و عیال و سپاه که آنجا بماند همه به وی سپرد. (ترجمه تاریخ طبری بلعمی). سرای خدمت او گنج خانه شرف است زمین همت او آسمانۀ کیوان. فرخی. همی بگفت که با من که بس بود به سپاه به گنج خانه و پیلان آهنین دندان ؟ عنصری (دیوان ص 235). و به قلعۀ اسپهید و دیگر قلعه ها همه گنج خانه و خزینه بود. (تاریخ سیستان). در گنج خانه ازل و مخزن ابد هر دونه جوهرند ولی نام جوهرند. ناصرخسرو (دیوان ص 120). خانه دهقان چو گنج خانه بیاگند چون برز و باغ برد باد شبیخون. ناصرخسرو (دیوان ص 354). دیدم که گنج خانه غیب است پیش روی پشت از برای نقب خمیدم به صبحگاه. خاقانی. گنج خانه ست جان خاقانی دل به خاقان و خان نخواهدداد. خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 387). گنج خانه ی هشت خلد و نه فلک دادم بدو دادۀ او چیست با من پنج خایه ی روستاست. خاقانی (دیوان چ سجادی ص 87). سخنی کو چو روح بی عیب است خازن گنج خانه غیب است. نظامی (هفت پیکر ص 36). زآن فرومایه گوهران رستی به چنین گنج خانه پیوستی. نظامی. که این کند که تو کردی به ضعف همت و رای ز گنج خانه شده خیمه بر خراب زده. حافظ (دیوان چ محمد قزوینی و غنی ص 292). - گنج خانه شرع، بیت المال: چار یارش گزین به اصل و به فرع چار دیوار گنج خانه شرع. نظامی (هفت پیکر ص 8)
جای نگه داشتن گنج. (آنندراج). خزانه. مخزن. گنجینه. (ناظم الاطباء) : خزینه ها بگشاد و هرچه اندر گنج خانه او بود از زر و سیم همه بیرون آورد. (ترجمه تاریخ طبری بلعمی). گنج خانه و عیال و سپاه که آنجا بماند همه به وی سپرد. (ترجمه تاریخ طبری بلعمی). سرای خدمت او گنج خانه شرف است زمین همت او آسمانۀ کیوان. فرخی. همی بگفت که با من که بس بود به سپاه به گنج خانه و پیلان آهنین دندان ؟ عنصری (دیوان ص 235). و به قلعۀ اسپهید و دیگر قلعه ها همه گنج خانه و خزینه بود. (تاریخ سیستان). در گنج خانه ازل و مخزن ابد هر دونه جوهرند ولی نام جوهرند. ناصرخسرو (دیوان ص 120). خانه دهقان چو گنج خانه بیاگند چون برز و باغ برد باد شبیخون. ناصرخسرو (دیوان ص 354). دیدم که گنج خانه غیب است پیش روی پشت از برای نقب خمیدم به صبحگاه. خاقانی. گنج خانه ست جان خاقانی دل به خاقان و خان نخواهدداد. خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 387). گنج خانه ی هشت خلد و نُه فلک دادم بدو دادۀ او چیست با من پنج خایه ی روستاست. خاقانی (دیوان چ سجادی ص 87). سخنی کو چو روح بی عیب است خازن گنج خانه غیب است. نظامی (هفت پیکر ص 36). زآن فرومایه گوهران رستی به چنین گنج خانه پیوستی. نظامی. که این کند که تو کردی به ضعف همت و رای ز گنج خانه شده خیمه بر خراب زده. حافظ (دیوان چ محمد قزوینی و غنی ص 292). - گنج خانه شرع، بیت المال: چار یارش گزین به اصل و به فرع چار دیوار گنج خانه شرع. نظامی (هفت پیکر ص 8)
کنایه از گنبد است. (انجمن آرا). گنبد. طاق. گنبدی پوشش چون نیم دایره. (از فرهنگ خطی). رجوع به نیم خایه شود، نیم دایره: ز هقعۀ چو نیم خانه کمان بنات نعش از اول بنای او. منوچهری. تو زیر نرگسۀ خاک دهر رنجوری ز نیم خانه زرین گنبد مینا. مجیر. - نیم خانه مینا، کنایه از آسمان است. (از آنندراج) (برهان قاطع) (از ناظم الاطباء)
کنایه از گنبد است. (انجمن آرا). گنبد. طاق. گنبدی پوشش چون نیم دایره. (از فرهنگ خطی). رجوع به نیم خایه شود، نیم دایره: ز هقعۀ چو نیم خانه کمان بنات نعش از اول بنای او. منوچهری. تو زیر نرگسۀ خاک دهر رنجوری ز نیم خانه زرین گنبد مینا. مجیر. - نیم خانه مینا، کنایه از آسمان است. (از آنندراج) (برهان قاطع) (از ناظم الاطباء)
خانه ای که در زیر زمین برای سکونت ایام سرما سازند. (آنندراج) ، گلخانه. محلی که برای پرورش گل و گیاه در آفتاب رو با شیشه ها میکنند و با طرزی خاص بوسیلۀ پهن یا بخاری یا لولۀ آب گرم حرارت بدانجامیدهند. محل پرورش گل در زمستان. رجوع به گلخانه شود، آنجای از حمام که زیر آن خالی است ودر آن آتش می افروزند، حجره ای مر دواسازان را که داروها در آن میخشکانند. (ناظم الاطباء)
خانه ای که در زیر زمین برای سکونت ایام سرما سازند. (آنندراج) ، گلخانه. محلی که برای پرورش گل و گیاه در آفتاب رو با شیشه ها میکنند و با طرزی خاص بوسیلۀ پهن یا بخاری یا لولۀ آب گرم حرارت بدانجامیدهند. محل پرورش گل در زمستان. رجوع به گلخانه شود، آنجای از حمام که زیر آن خالی است ودر آن آتش می افروزند، حجره ای مر دواسازان را که داروها در آن میخشکانند. (ناظم الاطباء)
همخانه. هم مسکن. که با یکدیگر در یک جا سکونت کنند. همنشین: از پی عدل و فضل شاهانه گور با شیر گشت هم خانه. سنائی. موش، مردم را همسایه و هم خانه است. (کلیله و دمنه). همخانه شوی به مهد عیسی رجعت کنی از اشارت جم. خاقانی. حنظل از معشوق خرما میشود خانه از همخانه صحرا می شود. مولوی. بخت این نکند با من سرگشته که یک روز هم خانه من باشی و همسایه نداند. سعدی. کی بود جای ملک در خانه صورت پرست رو چو صورت محو کردی باملک همخانه باش. سعدی. تو با دشمن نفس همخانه ای چه دربند پیکار بیگانه ای ؟ سعدی. حالیا خانه برانداز دل و دین من است تا در آغوش که می خسبد و هم خانه کیست. حافظ. - هم خانه عیسی، هم خانه مسیح، خورشید که با عیسی در یک آسمان است. (برهان). هر دو در فلک چهارم اند به اعتقاد قدما: نه خورشید هم خانه عیسی آمد چه معنی که معلول و حیران نماید؟ خاقانی. خورشید شاه انجم و هم خانه مسیح مصروع و تب زده ست و سها ایمن از مقام. خاقانی. ، ساکن. سکونت گزیننده: نیست جهان را چو تو هم خانه ای مرغ زمین را ز تو به دانه ای. نظامی
همخانه. هم مسکن. که با یکدیگر در یک جا سکونت کنند. همنشین: از پی عدل و فضل شاهانه گور با شیر گشت هم خانه. سنائی. موش، مردم را همسایه و هم خانه است. (کلیله و دمنه). همخانه شوی به مهد عیسی رجعت کنی از اشارت جم. خاقانی. حنظل از معشوق خرما میشود خانه از همخانه صحرا می شود. مولوی. بخت این نکند با من سرگشته که یک روز هم خانه من باشی و همسایه نداند. سعدی. کی بود جای ملک در خانه صورت پرست رو چو صورت محو کردی باملک همخانه باش. سعدی. تو با دشمن نفس همخانه ای چه دربند پیکار بیگانه ای ؟ سعدی. حالیا خانه برانداز دل و دین من است تا در آغوش که می خسبد و هم خانه کیست. حافظ. - هم خانه عیسی، هم خانه مسیح، خورشید که با عیسی در یک آسمان است. (برهان). هر دو در فلک چهارم اند به اعتقاد قدما: نه خورشید هم خانه عیسی آمد چه معنی که معلول و حیران نماید؟ خاقانی. خورشید شاه انجم و هم خانه مسیح مصروع و تب زده ست و سها ایمن از مقام. خاقانی. ، ساکن. سکونت گزیننده: نیست جهان را چو تو هم خانه ای مرغ زمین را ز تو به دانه ای. نظامی
جهان نیستی. عالم قبل از وجود، عالم بعد از وجود: خلوت خود ساز عدم خانه را بازگذار این ده ویرانه را. نظامی. هستی او تا به عدم خانه بود نقش وجود از همه بیگانه بود. امیرخسرو (از آنندراج)
جهان نیستی. عالم قبل از وجود، عالم بعد از وجود: خلوت خود ساز عدم خانه را بازگذار این ده ویرانه را. نظامی. هستی او تا به عدم خانه بود نقش وجود از همه بیگانه بود. امیرخسرو (از آنندراج)
دو یا چند تن که در یک خانه سکونت دارند (نسبت بهم) : کی بود جای ملک در خانه صورت پرست رو چو صورت محو کردی با ملک همخانه باش، (سعدی)، شوهر ، زن زوجه، یار رفیق. یا هم خانه (همخانهء) مسیح. آفتاب (زیرا بعقیده قدما آفتاب در آسمان چهارم است که مقر عیسی باشد)
دو یا چند تن که در یک خانه سکونت دارند (نسبت بهم) : کی بود جای ملک در خانه صورت پرست رو چو صورت محو کردی با ملک همخانه باش، (سعدی)، شوهر ، زن زوجه، یار رفیق. یا هم خانه (همخانهء) مسیح. آفتاب (زیرا بعقیده قدما آفتاب در آسمان چهارم است که مقر عیسی باشد)
خانه ای که در زیر زمین برای سکونت در ایام سرما سازند، محلی که برای پرورش انواع گل و گیاه در آفتاب رو سازند و دیوار ها و سقف آنرا از شیشه کنند گلخانه، جایی از حمام که زیر آن خالی است و در آن آتش افروزند، حجره ای که دارو سازان دارو ها را در آن خشکانند
خانه ای که در زیر زمین برای سکونت در ایام سرما سازند، محلی که برای پرورش انواع گل و گیاه در آفتاب رو سازند و دیوار ها و سقف آنرا از شیشه کنند گلخانه، جایی از حمام که زیر آن خالی است و در آن آتش افروزند، حجره ای که دارو سازان دارو ها را در آن خشکانند
